Bosnu i Hercegoviniu, u dijelu Hercegovine, karakteriše dug sušni period u ljetnjem periodu godine, zbog modifikovane sredozemne klime. Suša je do sada bila neko “normalno stanje” u Hercegovini.

Pored visoke temperature na isparavanje utiče napon vodene pare (što je vazduh suvlji, veća je evaporacija). Vjetar takođe dodatno isušuje površinski sloj zemljišta. 

Međutim, prema saznanjima od Nade Rudan, šefice odsjeka za klimatologiju (meteorološki sektor) iz Republičkog Hidrometeorloškog Zavoda Republike Srpske, višegodišnje jake suše na sjeveru, gdje je i najveća žitnica Bosne i Hercegovine u dijelu Republike Srpske, nisu normalna pojava i smatraju se klimatskom varijacijom/anomalijom, koja se ponavlja negdje u periodu od 50 do 70 godina. Slabije suše imaju kraći povratni period.

2011. godina je bila najsušnija na godišnjem nivou u 140 posljednjih godina, dok su 2011. i 2000. godine bile najsušnije u periodu vegetacije, a 2003, 2017 i 2000. godine imale najsušnije ljeto na osnovu razlike između isparavanja/količina padavina.

Prema podacima iz proteklih godina, ljeto 2003. godine imalo je najveće isparavanje (525 mm isparavanje / 135 mm padavina), kao i najveću razliku između isparavanja /padavina (390 mm) u poređenju sa periodom od 2001. do 2018. godine. Poslije 2003. godine najsušnija je 2017. i 2000. godina s razlikom u korist isparavanja od 362 mm (478 mm isparavanje / 116 mm padavina).

U proteklom periodu najmanje padavina bilo je u 2015. godini, zatim 2013. i 2012. godini. Manje padavine su registrovane samo tokom ljeta 1950, 1946, 1933. i 1952. godine.

Prema podacima za Banjaluku od 1862. godine ovo je bio najsuvlji jun, sa 11.5 mm padavina. Prethodni apsolutni minimum je bio 1950. sa 15 mm za čitav mjesec. Što se tiče termičkih prilika, jun 2021. godine je treći najtopliji juni u 140 godina. Toplije je bilo samo 2003. i 2019. godine.

Shodno tome, i stanje na terenu UNI-BL pokazuje velike razlike u porastu kukuruza na Eksperimentalno Edukativnom Centru Poljoprivrednog fakulteta u Aleksandrovcu.

Biljke kojima je obezbijeđeno navodnjavanje dosegle su visinu do dva metra, dok je kod biljaka kod kojih nije izvršeno navodnjavanje porast bio niži i do 50 cm. Ogromne razlike se uočavaju i u sadržaju svježe i suhe mase, površini lista, kao i broju listova.

U sledećem periodu, zajedno sa UNSA na Butmiru pratićemo uticaj suše i visokih temperatura, kako na vegetativni, tako i na generativni razvoj kukuruza.